Duurzaamheid is een veelomvattend begrip. Het is in te delen in verschillende focusgebieden (zie ons blog over de Sustainable Development Goals) en duurzaamheid voor de politiek betekent weer iets heel anders dan voor jou als ondernemer. Duurzaamheid meten kun je daarom op veel verschillende manieren doen. In dit blog vind je een aantal opties. We focussen op duurzaamheid in het bedrijfsleven, maar in de bronvermelding is ook de nodige informatie over duurzaamheid en politiek te vinden.

Het Bedrijfsleven en Duurzaamheid

Als ondernemer is het lastig om een duidelijk beeld te krijgen van enerzijds jouw eigen resultaten op het gebied van duurzaamheid, maar ook het vergelijk van jouw prestaties ten opzichte van andere bedrijven in jouw vakgebied. Maatschappelijk verantwoord ondernemen wordt een steeds belangrijker onderdeel van ieders bedrijfsvoering, door druk van zowel consumenten als de overheid.

Global Reporting Initiative

Het GRI is een wereldwijd netwerk waarbinnen richtlijnen bepaald zijn voor maatschappelijke verslaglegging over de bedrijfsvoering en -resultaten van grotere, internationale bedrijven. Hierbij spelen duurzaamheidsaspecten een belangrijke rol. De richtlijnen van het GRI bestaan uit principes voor het bepalen van de inhoud van de verslaglegging voor bedrijven en het waarborgen van de kwaliteit van deze informatie. De drie duurzaamheidselementen People, Planet en Profit vormen een belangrijk onderdeel van deze richtlijnen voor rapportage.

Het Global Reporting Initiative zorgt ervoor dat we kunnen inzien hoe de grote, internationale spelers in het bedrijfsleven zich verhouden tot elkaar op het gebied van duurzaamheid. Een belangrijke ontwikkeling, omdat bij dit soort bedrijven transparantie vaak ontbreekt.

Footprints als meetinstrument

Water Voetafdruk

De water footprint geeft een indicatie van de hoeveelheid water die er dagelijks gebruikt wordt voor alle menselijke activiteiten. Voorbeelden van activiteiten waaraan veel aandacht besteed wordt zijn voedselproductie en kledingproductie. De water voetafdruk geeft een indicatie van de druk die deze activiteiten veroorzaken op beschikbare zoetwaterbronnen. Uiteindelijk is zoet water van levensbelang voor onze planeet. Het berekenen van de water voetafdruk kan op productniveau plaatsvinden, maar bijvoorbeeld ook uitgerekend worden voor een grote multinational.

Stikstof Voetafdruk

De CO2 footprint wordt gebruikt als indicatie van de hoeveelheid stikstof die dagelijks gebruikt wordt voor menselijke activiteiten. Het geeft een beeld van de impact die onze activiteiten hebben op het milieu en kan betrekking hebben op aspecten zoals klimaatverandering, bodemverschraling of verzuring. In een aantal landen, waaronder Nederland, bestaat er een online tool waarbij gebruikers hun eigen footprint kunnen bepalen op basis van huisvesting, transport, goederen, diensten en de voedselconsumptie.

Ecologische Voetafdruk

De ecologische footprint geeft inzicht in de hoeveelheid land die nodig is om in onze jaarlijkse consumptie behoeften te kunnen voldoen. De footprint kan berekend worden op individueel niveau, maar ook op bedrijfs- of nationaal niveau. Het Wereld Natuur Fonds stelt mensen in staat om hun eigen ecologische voetafdruk te berekenen. Vaak resulteert dit in behoorlijke eye-openers, want we vragen nogal wat van onze planeet met ons consumptiegedrag.

Levens Cyclus Analyse

Veel ondernemers brengen producten in de wereld. Hiervoor zijn grondstoffen nodig en worden emissies uitgestoten. De LCA is een milieumodel waarbij de impact op het milieu wordt vastgesteld van alle emissies en het gebruik van grondstoffen in de totale levensduur van een product. Een veelvoorkomend voorbeeld van een LCA is het ReCiPe-model dat in Nederland is ontwikkeld. Binnen dit model worden de milieueffecten op twee niveaus beschouwd, namelijk “midpoint” en “endpoint”. Midpoints zijn gerelateerd aan een specifiek milieueffect zoals klimaatverandering en endpoints hebben betrekking op de uiteindelijke schade op bijvoorbeeld de biodiversiteit, humane gezondheid en grondstofuitputting.

Zoals blijkt zijn er verschillende manieren om duurzaamheid meetbaar te maken, passend bij de verschillende aspecten van duurzaamheid.

Keurmerken Duurzaamheid

Het meten van duurzaamheid is belangrijk voor het verkrijgen van inzicht en het geven van sturing aan onze toekomstplannen. Maar, toegang tot de informatie die nodig is voor het vullen van de tools hierboven is voor de gemiddelde consument niet mogelijk. Daarom zijn er verschillende keurmerken ontwikkeld die de consument direct inzicht geven in de mate van duurzaamheid van bedrijven en hun producten of diensten.

Al met al bestaan er ruim 250 verschillende keurmerken die consumenten moeten overtuigen van het karakter van de producten of diensten die zij willen kopen. De bedoeling van de meeste keurmerken is om de consumenten bewust te maken van alternatieve keuzes en zodoende de keuze voor duurzame producten te stimuleren. Natuurlijk is een product met keurmerk niet altijd beter dan een ander product. Het geeft alleen aan dat een product aan bepaalde eisen voldoet.

Meer informatie over de belangrijkste keurmerken vind je op de website van het voedingscentrum: https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/keurmerken.aspx

Het is duidelijk dat duurzaamheid veelomvattend begrip is dat daardoor ook op vele verschillende manieren meetbaar te maken is. Het objectief meten van duurzaamheid zal altijd lastig blijven, maar de verschillende initiatieven laten wel zien dat we met z’n allen steeds bewuster de juiste keuzes willen maken. Zodat we weten dat we met elkaar de goede kant op gaan. De kant van een duurzamere maatschappij met een beter toekomstperspectief voor de volgende generaties.